Historia

Parafia Prawosławna świętego wielkomęczennika Jerzego Zwycięzcy w Białymstoku została powołana do życia dekretem arcybiskupa białostockiego i gdańskiego Sawy z dnia 15 września 1996 roku. Jeszcze w okresie międzywojennym, w latach dwudziestych XX wieku niedaleko miejsca, gdzie miała zostać zbudowana cerkiew św. Jerzego, przy ul. Kawaleryjskiej stała cerkiew świętych Zachariasza i Elżbiety. Po zdjęciu krzyży i kopuł przekształcono ją w rzymsko-katolicki kościół św. Stanisława. Nowo powołanej parafii przypadło w udziale przywrócenie do życia tego, co ongiś zostało ofiarowane Bogu, a rodziców św. Jana Chrzciciela prosić o wybaczenie.

Pierwsze lata istnienia parafii to czas przygotowań parafian do budowy nowej świątyni. Najpierw okazało się, że w ocenie wielu parafian przewieziona z Czyż tymczasowa cerkiew była wystarczająco duża i estetycznie wykończona. A były to czasy, w których po kilku latach w całym kraju pogorszyła się sytuacja ekonomiczna. Wierni zamieszkujący blokowiska na Nowym Mieście i w Kleosinie skutki regresu gospodarki odczuli najbardziej. Utrata miejsc pracy, niepewność i zagrożenie zwolnieniami pozostałych nie pomagały w prowadzeniu rozmów o budowie nowej cerkwi. Dlatego też w lipcu 1997 r. podjęto decyzję o pozyskaniu mieszkania parafialnego. Nowe mieszkanie wykupiono w budowanym bloku przy ul. Kruczej 6 (równoległej do ulicy Pułaskiego) w odległości około 150 m od cerkwi. Poświęcił je 12 lutego 1998 r. arcybiskup Sawa. Gościł w nim Jego Świątobliwość Bartłomiej, Patriarcha Konstantynopolitański wraz z asystującymi mu biskupami podczas wizyty w parafii w 1998 roku.

Wizyta patriarchy Bartłomieja w Polsce, w Białymstoku, a w parafii św. Jerzego wieczorem 15 października 1998 r. i poświęcenie kamienia węgielnego zapoczątkowały pracę nad projektem i oczekiwaniem na termin rozpoczęcia budowy nowej cerkwi. Wmurowania kamienia węgielnego w fundamenty cerkwi dokonał arcybiskup białostocki i gdański Jakub w dniu parafialnego święta 6 maja 2000 roku. Parafia podjęła wyzwanie budowy świątyni i mieszkań dla parafii usytuowanych w bloku sąsiadującym z cerkwią. Mieszkania w bloku zostały oddane do użytku w dniu 12 lutego 2003 r. i poświęcone przez arcybiskupa Jakuba. Jedno z mieszkań zostało użyczone na pięć lat na potrzeby świetlicy socjoterapeutycznej, a obecnie służy jako kancelaria, pomieszczenia na próby chórów i spotkania bractw.

 

W kolejnych latach budowy Bóg kierował w naszą stronę oczy ofiarodawców z innych stron kraju, a nawet świata. Szczególnej otuchy parafianom dodał ks. mitrat Anatol Siegień. To on ofiarował znaczną sumę na budowę oraz ufundował i wyposażył boczny ołtarz w górnej cerkwi ku czci swego niebiańskiego patrona – św. męczennika Anatola, którego pamięć obchodzona jest 23 kwietnia / 6 maja, a więc w dniu święta patrona parafii – św. Jerzego Zwycięzcy.

 

W latach 2005-2006 budowa została przerwana z powodu braku rysunków konstrukcyjnych dachu i kopuł. Gdy pokonano związane z tym trudności, postawienie pierwszych kopuł i krzyży stało się świętem nie tylko dla parafian.

W pamięci wiernych żywe są uroczystości z maja 2010 roku. 5 maja po całonocnym czuwaniu arcybiskup Jakub dokonał poświęcenia dzwonów, które następnego dnia rano obwieściły przybycie zwierzchnika naszej Cerkwi – metropolity warszawskiego i całej Polski Sawy w celu dokonania wraz z arcybiskupem Jakubem poświęcenia dolnej cerkwi ku czci Opieki Matki Bożej. Freski w części ołtarzowej wykonali ikonografowie Joanna i Jarosław Jakimczuk. Oni też zaprojektowali marmurowy ołtarz i ikonostas oraz wykonali do nich ikony. Jedna z nich – ikona świętych wileńskich męczenników Antoniego Jana i Eustachego – została ubogacona cząstkami ich relikwii. Podobnie ikona Trzech Świętych Hierarchów Bazylego Wielkiego, Grzegorza Teologa i Jana Chryzostoma ma cząstki relikwii tych świętych. Od tej pory dolna cerkiew w każdą niedzielę i święta zapełnia się wiernymi, w większości młodzieżą i dziećmi, uczestniczącymi w nabożeństwach, śpiewającymi w chórach, przystępującymi do św. Eucharystii.

 

Po 2010 r. rozpoczęto prace w górnej cerkwi – wykonywanie tynków i fresków autorstwa ikonografa Jarosława Wiszenko. Był on również autorem projektu ikonostasów i znajdujących się w nich ikon. Rzeźby do królewskiej bramy wykonywał Wiaczesław Szum z Siemiatycz. W 2016 r. wykonany został żyrandol według projektu dr Tatiany Misijuk. Projekt granitowej posadzki wykonał prof. Jerzy Uścinowicz.

Do zakończenia prac budowlanych i poświęcenia górnej cerkwi pozostało wykonanie dzwonnicy. Jest już gotowy projekt wykonawczy poparty opinią niezależnego konstruktora. Mamy nadzieję, że po końcowych uzgodnieniach jeszcze w 2017 r. zostaną rozpoczęte prace związane z finalizacją budowy.

W wymiarze duchowym górna cerkiew już pozyskała kolejne świętości – relikwie św. wielkomęczennicy Barbary oraz ikonę św. Paisjusza Hagioryty. Zostały one ufundowane przez białoruskiego przedsiębiorcę, a przybyły do Polski ze św. Góry Atos witane szeroko otwartymi drzwiami świątyni i serc wiernych. Nasza parafia jest przykładem serdecznej otwartości oraz radosnego uczestnictwa dorosłych, dzieci i młodzieży w modlitwie i sakramentach.

W parafii działają cztery chóry: dziecięcy i męski – oba pod kierunkiem lektora Romana Sacharczuka, młodzieżowy – prowadzony przez lektora Michała Warszyckiego oraz parafialny, którym dyryguje matuszka Anna Cyrkun. Chóry: młodzieżowy i dziecięcy śpiewają w każdą niedzielę podczas porannej Św. Liturgii, natomiast parafialny i męski – podczas głównej Św. Liturgii. Podczas świątecznych nabożeństw i Liturgii chóry łączą się według potrzeb i możliwości.

Do parafii należą wierni zamieszkujący przy następujących ulicach: Pułaskiego, Krucza, Kręta, Zachodnia, Gołębia, Żeromskiego, abp. Kisiela, Kredytowa, Ułańska, Zielna, Wspólna, Strzelecka, Starosielce, Kawaleryjska, Nowa, Południowa, Plater, Pszczela, Horodniańska, Pracownicza, Kominek, Transportowa, Rzymowskiego, Dubois; w dzielnicach Kleosin i Księżyno; w osiedlach: Ignatki i Śródlesie, jak też wsiach: Horodniany, Niewodnica Korycka, Koplany, Olmonty i Hryniewicze. W dniu powołania parafii do życia należało do niej łącznie 446 rodzin. Przez lata liczba parafian podwoiła się i zgodnie ze spisem z 2017 r. liczy już blisko tysiąc rodzin. Większość nowych parafian to rodziny, które otwarcie i odważnie określiły swą przynależność religijną po tym, jak zaczęto odprawiać nabożeństwa w cerkwi na ich osiedlu.

Wykaz proboszczów:

  • ks. Grzegorz Misijuk – od 15.09.1996.

Wykaz wikariuszy:

  • ks. Anatol Fiedoruk – od 16.09.1996 do 01.09.2004;
  • ks. Piotr Pietkiewicz – od 15.04.1998 do 20.04.2002;
  • ks. Walerian Antosiuk – od 21.04.2002 do 10.11.2020;
  • ks. Władysław Masajło – od 01.09.2004 do 31.07.2020;
  • ks. Roman Płoński – od 14.05.2014 do 30.11.2019;
  • ks. Marian Romańczuk – od 01.09.2019.
  • ks. Piotr Charytoniuk - od 1.08.2020
  • ks. Ivan Nikulin - od 1.11.2020

Wykaz diakonów:

  • ks. Piotr Pietkiewicz – od 20.09.1996 do 14.04.1998;
  • ks. Tomasz Cyrkun – od 01.09.2000.

 

Opracował: ks. mitrat Grzegorz Misijuk.