Św. wielkomęczennica Barbara

Św. wielkomęczennica Barbara

BARBARA, wielka męczennica (Wielikomuczenica Warwara), 4/17 grudnia. Żyła najprawdopodobniej w III w. Pochodziła z fenickiego miasta Heliopolis i była córką znanych i bogatych rodziców. Cechowała się wyjątkową urodą.

Matka Barbary zmarła wcześnie. Jej ojciec-poganin całą swą miłość przelał na córkę. Pragnął wychować swą jedynaczkę w pogaństwie. W tym celu zbudował specjalną wieżę, w której zamieszkała Barbara z wychowawczynią i kilkoma niewolnicami. Prowadzone w samotności rozmyślania naprowadziły ją na myśl o Jedynym Stwórcy świata. Wkrótce potem dziewczyna przyjęła chrzest i odważnie wyznała ojcu, że jest chrześcijanką.

Tradycja mówi, że kiedy ojciec Barbary – Dioskuros – dowiedział się o tym, bardzo się rozgniewał. Barbara uciekła i schroniła się w skale, która w cudowny sposób miał otworzyć się przed nią. Zdradzona przez pastucha, którego owca przemieniła się w szarańczę, została zamknięta w więzieniu. Ojciec wydał ją na straszne tortury. Następnie rozkazał doprowadzić córkę do wielkorządcy Marcjana. Prośbą i groźbą starał się skłonić Barbarę do wyrzeczenia się Chrystusa. Gdy jednak święta nie ustąpiła, Marcjan rozkazał bić ją żyłami wołowymi i później, ledwie żywą, wtrącić do więzienia. Następnego dnia sam ojciec ściął głowę jedynej córce. Miało to miejsce około 306 r.

W IV lub VI w. relikwie św. Barbary przeniesiono do Konstantynopola i umieszczono w przepięknej świątyni zbudowanej specjalnie ku jej czci. W 1108 r. umieszczono je w Kijowie, gdzie znajdują się do dnia dzisiejszego.

Barbara uważana jest za jedną z największych świętych kobiet zarówno przez Cerkiew, jak i Kościół rzymskokatolicki. Wierni modlą się do niej, by nie doświadczyć nieoczekiwanej, pozbawionej pokuty i Eucharystii śmierci, gdy jest smutno na duszy oraz w intencji zdrowia dzieci. Czci się ją jako patronkę lekkiej i spokojnej śmierci.

Najstarsze wyobrażenia świętej pochodzą z VIII w. Ukazują ją odzianą w tunikę i płaszcz, z krzyżem męczeństwa w ręce. Od XIV w. sztuka zachodnia przypisała jej jeszcze inne atrybuty: wieżę z trzema oknami (symbol czci Świętej Trójcy), miecz lub dwa miecze (narzędzie męki), kielich z Hostią i monstrancję (jako symbole pomocy przy śmierci), pawie lub strusie jaja (jako symbol dziewictwa), lwa u stóp.

W prawosławnej ikonografii święta przedstawiana jest w czerwonych, bogato zdobionych szatach z krzyżem w ręce. Na głowie ma koronę (tradycyjną bądź wianek), ciemne, długie i kręcone włosy spadajce na ramiona. Niekiedy w ręce trzyma zwój z napisem: „Wszechmocny Panie, Jezusie Chrystusie, daj każdemu chrześcijaninowi czczącemu dzień mego męczeństwa, aby do jego domu nie zawitała żadna choroba lub inne nieszczęście”.

 

Opracował: Jarosław Charkiewicz.